Racisme, afkomst, huidskleur

Gastlessen: slavernij toen, racisme nu en familieroots

Alle tweede klassen van het Haarlem College kregen van 16 tot en met 20 juni 2014 gastlessen over de slavernij. Wat is er in Haarlem nog te zien van het slavernijverleden en hoe zit het met racisme nu? De Haarlemse Miriam Rasoelbaks vertelde over haar oma, hoe zij – ontvoerd uit India – 100 jaar geleden voet aan wal zette in Paramaribo. Doodstil was het in de klas.

Het persoonlijke verhaal van de familie roots van mevrouw Rasoelbaks maakte veel indruk op leerlingen, maar ook op de docenten. Is het slavernijverleden wel zo lang geleden? Hoe belangrijk is het te weten waar je familiewortels liggen? Hoe zat dat met de weggevoerde mensen uit verschillende delen van Afrika? En hoe werkte die contractarbeid die na de afschaffing van de slavernij in 1863 werd opgetuigd? Was dat vrijwillige arbeid of verkapte slavernij?
In een sneltreinvaart kwam de slavernijgeschiedenis in de anderhalf uur durende gastles voorbij gedenderd. Daarnaast werd stil gestaan bij Haarlemse herinneringen aan de slavernij: gevelstenen die nog steeds te zien zijn, familiewapens die op voordeuren pronken. Maar ook de link naar het heden werd gelegd. Hoe neutraal zijn de woorden ‘zwart’ en ‘wit’? Wordt er tegenwoordig nog gediscrimineerd op basis van huidskleur? Een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek van december 2012 toonde met ‘mystery guests’ bij uitzendbureau’s aan dat racisme helaas nog steeds  bestaat, bijvoorbeeld bij het zoeken naar een baan.
 
Ook al zijn we volgens Artikel 1 van de Nederlandse Grondwet allemaal gelijk, dat gelijk moet nog wel bevochten worden. De bijdrage van Miriam en haar verhaal over haar oma vonden de leerlingen onvergetelijk.