Het jaar 2019 stond voor het Bureau Discriminatiezaken Kennemerland (BDK) in het teken van het thema buurt & wijk, het Pink Panel onderzoek, veel bijeenkomsten, trainingen en een lichte stijging van het aantal klachten. Ook zaten we volop in de discussie over polarisatie en alledaagse discriminatie.
Identiteit en de vraag ‘waar hoor je bij’ zijn thema’s geworden waaraan enorm veel waarde wordt gehecht. Mensen worden hierdoor eerder in hokjes geplaatst en dat kan leiden tot tegenstellingen.
Wij voelen ons geroepen tot nuancering over en weer: houd rekening met gevoeligheden, probeer je te verplaatsen in de ander, discussieer over de inhoud zonder in extremen te vervallen.
Het voorkómen en bestrijden van vooroordelen en discriminatie nog steeds hard nodig. Dat verbaast ons niet, maar de heftigheid van de discussie en de polarisatie van de standpunten stemmen soms tot zorgen over de samenleving. De reëel ervaren angst en ongerustheid erkennen we en willen we proberen weg te nemen, omdat die niet altijd gebaseerd zijn op de realiteit.
De rijksoverheid is zich vanuit verschillende ministeries bewust van de rol die Anti Discriminatie Voorzieningen (ADV’s) spelen en dat brengt met zich mee dat ze ons betrekken bij diverse landelijke bijeenkomsten, projecten en overleggen. Wij zijn daar blij mee, want het betekent dat erkend wordt dat discriminatie een probleem is in de samenleving en dat het landelijke netwerk van ADV’s een deskundige partner is in de aanpak daarvan. Wij werken daarnaast aan bewustwording op lokaal en regionaal niveau en pleiten voor een gezamenlijke aanpak waarvoor wij kennis en deskundigheid aanleveren om discriminatie en vooroordelen te voorkomen.
Focus buurt&wijk
In 2019 zijn we gestart met een nieuw ’thema’. Het BDK heeft er jaren geleden voor gekozen om ons gedurende een bepaalde periode extra te richten op een specifieke discriminatiegrond of terrein. De keuze wordt bepaald door de actualiteit en door het aantal klachten dat is ingediend. Buurt en wijk is een terrein waarover heel veel discriminatieklachten worden ingediend en waar polarisatie de kop opsteekt. Met een aantal gemeentes zijn we in gesprek gegaan om te onderzoeken welke wijken volgens hen meer aandacht vragen en waar het BDK zich op zou moeten focussen. Deze gesprekken waren vruchtbaar en gaven ons een uitgangspunt. Opvallend was dat de uitkomsten per gemeente verschilden, qua focus.In Haarlem heeft in samenwerking met de gemeente, een bijeenkomst plaatsgevonden met sleutelfiguren uit diverse hoeken, met specifieke kennis. Jongerenwerk, sociale wijkteams, handhaving, sport, welzijnswerk: zij waren vertegenwoordigd en er is gesproken over polarisatie en sociale spanningen. Een aantal speerpunten is benoemd en in 2020 wordt hier verder op doorgegaan.In Beverwijk is contact gelegd met een grote woningbouwvereniging, die veel woningen beheert in een wijk waar veel spanningen en burenconflicten zijn. Medewerkers herkennen niet altijd een discriminatie-aspect dat een rol kan spelen en zijn handelingsverlegen op dit thema. Het BDK heeft daarom een ‘hand out’ en een voorlichting ontwikkeld voor woningbouwverenigingen. In 2020 wordt dit verder uitgerold onder woningbouwverenigingen.
Pink Panel onderzoek
In 2019 is er veel aandacht geweest voor de discriminatiegrond seksuele gerichtheid. We hebben inmiddels vier regenbooggemeentes in ons werkgebied. Het was ook weer tijd voor een nieuw onderzoek naar de veiligheidsgevoelens van LHBT-inwoners in Kennemerland. Om het jaar doen we een digitaal onderzoek onder Lesbische vrouwen, Homoseksuele mannen, Biseksuelen en Transgenders en vragen naar hun ervaringen op het werk, in de woonwijk, bij sport en in de openbare ruimte. Voelen zij zich veilig om voor hun seksuele geaardheid uit te komen? Omdat we dit onderzoek, het Pink Panel, al meer dan tien jaar uitvoeren, zijn vergelijkingen mogelijk. Naast het volledige rapport is er een feitenkaart gemaakt met uitkomsten en cijfers die op een aantrekkelijke wijze inzichtelijk zijn.
De uitkomsten van het Pink Panel zijn op 11 oktober, coming out dag, gepresenteerd. In Haarlem, Velsen en Heemstede hebben we een ‘live’ presentatie gegeven.
Voorlichting op scholen (docenten – leerlingen)
Opnieuw is een aantal malen de vooroordelenkoffer ingezet op basisscholen: kinderen krijgen stellingen, puzzels, quizzen en tekeningen voorgelegd waarop ze een antwoord of mening moeten geven waardoor ze zich realiseren dat niet alles is zoals het op het eerste gezicht lijkt en dat er andere gezichtspunten zijn om dingen te bekijken. Vaak gaat een gastspreker met ons mee: hij is spastisch, maar ook leuk en slim en grappig. Dit maakt indruk op kinderen.
Daarnaast gaven we een aantal interactieve gastlessen over de Tweede Wereldoorlog. Na een inleiding maken kinderen van groep 7 en/of 8 de wandeling ‘Oorlogssporen’ door Haarlem, die tegelijkertijd een speurtocht is met vragen en opdrachten. De wandeling leidt langs monumenten en gedenkstenen en plekken waar in de oorlog iets bijzonders is gebeurd. De link met het heden en het BDK wordt gelegd door onder meer uitsluiting, zondebok en artikel 1 van de Grondwet te bespreken.
In het kader van projectweken in het teken van pesten of diversiteit of burgerschap kwamen we op het Haarlem College, het Hoofdvaart College in Hoofddorp en bij het Lyceum Sancta Maria. Vaak nemen we dan gastsprekers mee, over slavernij, handicap of seksuele diversiteit.
Bijzondere lessen waren die op een ROC: Met slechtzienden van de Belangengroep Gehandicapten Haarlemmermeer vertelden we studenten over het belang van ‘houd de lijn vrij’. Ook lieten we hen ervaren hoe het is om je weg te moeten vinden als je weinig of niets ziet.
Voorlichting – aan instellingen, bedrijven
Voorlichtingsbijeenkomsten bij specifieke groepen zijn zinvol en informatief, voor alle partijen. Het gaat bijvoorbeeld om migrantengroepen en vluchtelingen. Wij horen wat er speelt, waarmee mensen dagelijks geconfronteerd worden (hoewel ze daar geen melding van doen) en wij vertellen over de juridische aspecten van discriminatie, spiegelen over beeldvorming en geven adviezen over bijvoorbeeld problemen op de arbeidsmarkt en in woonbuurten. Ook hebben we een aantal trainingen gegeven aan beroepsgroepen, waaronder de politie, jongerenwerkers en medewerkers van een gemeente en zorginstellingen. Voor veel mensen was de training een ‘eye opener’, die hen tot nadenken over het eigen handelen en denken aanzette.
We verzorgden het gehele jaar door voorlichtingen aan groepen statushouders die in het kader van het verplichte participatietraject onderwijs volgen.
Het boek ‘de werkelijkheid van de ander‘ dat we in 2018 gemaakt hebben, op basis van het kwalitatieve onderzoek onder gelovigen en levensbeschouwers, vormde ook in 2019 de basis voor een aantal bijeenkomsten. De twee onderzoekers vertelden over de bijzondere interviews die ze hadden afgenomen en spraken met aanwezigen over religie en wat de invloed daarvan is op de samenleving.
Discriminatieklachten
Het BDK werkt conform een landelijk vastgesteld klachtenprotocol en stelt zich onafhankelijk op; waar mogelijk zal het de klacht of melding onderzoeken. Vervolgens wordt bepaald of de zaak verder in
behandeling wordt genomen door vervolgstappen te ondernemen. Wanneer een wederpartij bekend is, dan wordt die aangeschreven met de vraag om zijn of haar visie op de melding: er zitten immers altijd twee kanten aan een verhaal. Hoor en wederhoor is voor het BDK van groot belang. Op die manier is een onafhankelijk oordeel over een klacht mogelijk.
Discriminatie melden? U kunt ons bellen (023 5315842), mailen (info@bdkennemerland.nl) of via het meldformulier op de website contact met ons opnemen.
Een uitgebreide rapportage over de aantallen discriminatieklachten die zijn gemeld bij het BDK in 2019 staan ook op onze website.
Voor meer informatie over voorlichting kunt u contact opnemen met Noëlle Beerepoot nb@bdkennemerland.nl, voor overige vragen kunt u terecht bij Frederique Janss, fj@bdkennemerland.nl of bel 023 5315842.